We ontkomen er helaas wederom niet aan: de een na de andere annulering stroomt binnen. Onder het mom van ‘de spoedwet’ en ‘crisistijd’ komen opdrachtgevers met veel flexibiliteit weg. Maar is dat wel zo? Hoe kom je voor jezelf op als freelancer?
Dat freelancers niet overal even goed beschermd worden, weten we. De hulplijnen zijn grotendeels opgedroogd, de overheid jojoot vrolijk verder en opdrachtgevers kunnen laks omgaan met het uitbetalen van geannuleerde opdrachten. En soms word je zelfs nodeloos aan het lijntje gehouden. In deze barre tijden kunnen we allemaal wel een steuntje in de rug gebruiken, dus lees vooral door! (en psst, ons een berichtje sturen mag altijd.)
Bijvoorbeeld: waar heb je recht op? Je hebt bij annulering door aangescherpte maatregelen niet zomaar recht op een (deel)vergoeding, tenzij je hier vooraf afspraken over hebt gemaakt. Dit kun je vastleggen in algemene voorwaarden. Nu, maar ook met het oog op de onbestendige toekomst, is het raadzaam om algemene voorwaarden op te (laten) maken. Online zijn genoeg voorbeelden te vinden, bijvoorbeeld hier en hier.
Ook verstandig: zorgen dat je een zakelijke rechtsbijstandverzekering hebt afgesloten. Mocht het toch (ooit) tot een conflict komen, dan heb je recht op juridische bijstand. Als je een goede polis hebt, dan is het soms mogelijk om via je verzekeraar je algemene voorwaarden te laten opstellen en/of te laten controleren. Check dat dus even!
Er zijn geen specifieke wetten of regels die gelden als je geen algemene voorwaarden hebt overlegd en getekend. Als het tot een rechtszaak zou komen, dan kijkt de rechter (met name bij de beoordeling van de eerlijkheid van contracten – die we niet zo vaak sluiten als freelancer) naar de “gelijke verdeling van de schade (en opbrengsten, zoals overheidssteun waar die van invloed zijn op de geleden schade)”, aldus de checklist Fair Practice Corona van de Kunstenbond.
Mocht het dus komen tot een rechtszaak, dan is het handig om vooraf uit te zoeken of jouw opdrachtgever staatssteun ontvangt. Hierover vind je meer informatie via bovenstaande link. Verder zegt de checklist (terecht!) dat de corona-risico’s niet langer onvoorzien zijn, en dus is een clausule voor kosteloos annuleren in een overeenkomst, niet meer realistisch. Let daar dus op als je een overeenkomst krijgt om te tekenen, dat die er niet instaat.
En dan nog voor opdrachtgevers, festivalbazen en labelbonzen: realiseer je dat elke freelancer die we nu rijk zijn als sector, inmiddels onmisbaar is geworden. De kleine geste om een dagprijs of een deel van een (geannuleerde) projectprijs tóch te vergoeden, kan de komende jaren écht het verschil gaan maken in hoeveel “handjes” er dan nog rondlopen op de vloer. Stuur gewaardeerde freelancers dit jaar eens een kerstkaart! Etcetera, etcetera.
In 2020 werd de Fair Practice Code in het leven geroepen, de gedragscode voor werken en ondernemen in de kunst-, cultuur- en creatieve industrie. Hier staan nuttige dingen in over toekomstbestendig werken. Wij zijn fan! Je vindt hier meer informatie over de code.